نام ناشر | آوا |
نام مولف | |
سال انتشار | 1401 |
نوبت انتشار | 2 |
تعداد صفحه | 262 |
تیراژ | 200 |
شابک | 9786003464728 |
قانون آیین دادرسی کیفری را به طور قطع میتوان از مهمترین قوانین داخلی کشورها دانست. اهمیت آیین قانون را باید در موضوع و اهداف آن جستجو کرد. موضوع آیین دادرسی کیفری رسیدگی به حیثیت عمومی و خصوصی جرم و اهداف آن، حفظ منافع اجتماع و حقوق و آزادیهای اساسی افراد میباشد. آیین دادرسی کیفری که به تشریفات و نحوه رسیدگی در دادسرا و محاکم کیفری میپردازد، در خصوص روند دادرسی کیفری از مرحله کشف جرم تا صدور حکم قطعی و اجرای آن، وظایف و اختیارات مقامات قضایی و ضابطان دادگستری را تعیین نموده است تا از این طریق اهداف مهم قانون آیین دادرسی کیفری از جمله حفظ حقوق متهم، بزهدیده و جامعه را تضمین نماید.
در مجموعه حاضر با مطمح نظر قرار دادن قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 4/12/1392 و سرفصل مصوب وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تلاش شده است مباحث مربوطه به گونهای به رشتهی تحریر درآید که بتواند به عنوان یک منبع مفید و کاربردی، راهگشایی برای جامعه حقوقی به ویژه اساتید، قضات، وکلا و دانشجویان عزیز باشد.
مطالب این کتاب در هفت فصل تنظیم شده است، در فصل نخست مفاهیم و کلیات آیین دادرسی کیفری را مورد بحث قرار خواهیم داد، در فصل دوم به نظامهای دادرسی کیفری اشاره خواهیم نمود؛ در فصل سوم به توضیح و تبیین شروط و موانع تعقیب دعوای عمومی خواهیم پرداخت، در فصل چهارم موارد سقوط دعوا، در فصل پنجم تحقیقات مقدماتی و در فصل ششم قرارهای دادسرا مورد بحث قرار خواهد گرفت و در نهایت در فصل هفتم مباحث مربوط به دعوای خصوصی را مطرح خواهیم کرد.
فهرست مطالب
بخش اول: کلیات
فصل اولمفاهیم و کلیات آیین دادرسی کیفری
گفتار اول – واژه شناسی آیین دادرسی کیفری
گفتار دوم – تعریف آیین دادرسی کیفری
گفتار سوم- مفاهیم عام و خاص آیین دادرسی کیفری
گفتار چهارم – اهمیت آیین دادرسی کیفری
گفتار پنجم – اهداف آیین دادرسی کیفری
گفتار ششم – موضوع آیین دادرسی کیفری
گفتار هفتم – منابع آیین دادرسی کیفری
گفتار هشتم- اصول کلی حاکم بر آیین دادرسی کیفری
بند اول – مستند بودن دادرسی کیفری به قانون
بند دوم- تضیمن حقوق طرفین دعوا
بند سوم – تساوی اشخاص در دادرسی کیفری
بند چهارم – سریع بودن فرآیند دادرسی کیفری
بند پنجم – رعایت اصل برائت
بند ششم – حق آگاهی متهم از موضوع و دلایل اتهام
بند هفتم – حق دسترسی متهم به وکیل
بند هشتم – رعایت حقوق شهروندی
گفتار نهم – خصوصیات آیین دادرسی کیفری
بند اول- عطف به ماسبق شدن
بند دوم – تفسیر موسع
گفتار دهم – مراحل آیین دادرسی کیفری
بند اول – کشف جرم
بند دوم – تعقیب متهم
بند سوم- تحقیقات مقدماتی
بند چهارم – میانجیگری و صلح میان طرفین
بند پنجم – رسیدگی
بند ششم – اجرای آراء کیفری
گفتار یازدهم – رابطه آیین دادرسی کیفری با آیین دادرسی مدنی
1- اختلاف در موضوع:
2- اختلاف در هدف:
3- اختلاف از لحاظ نحوه و مراجع رسیدگی:
4- اختلاف از لحاظ اصحاب دعوی:
5- اختلاف از نظر ادله اثبات دعوا
فصل دوم نظامهای دادرسی کیفری
گفتار اول- نظام دادرسی اتهامی
بند اول- اصول حاکم بر نظام دادرسی اتهامی
1- ضرورت طرح شکایت از سوی شاکی:
2- علنی بودن دادرسی:
3- شفاهی بودن رسیدگی:
4- ترافعی بودن دادرسی:
5- غیرحرفهای بودن و منفعل بودن قضات:
6- مهمترین ادله:
بند دوم- محاسن نظام دادرسی اتهامی
بند سوم- معایب نظام دادرسی اتهامی
گفتار دوم – نظام دادرسی تفتیشی (دادرسی غیرمتداول یا کلیسایی)
بند اول- اصول حاکم بر نظام دادرسی تفتیشی
بند دوم – محاسن نظام دادرسی تفتیشی
بند سوم- معایب نظام دادرسی تفتیشی
گفتار سوم- نظام دادرسی مختلط (فرانسوی)
گفتار چهارم – نظام دادرسی اسلامی
بند اول- ویژگیهای نظام دادرسی اسلامی
بند دوم- تصدی منصب قضا در نظام دادرسی اسلامی
بخش دوم: دعوای عمومی
فصل اول دادسرا
گفتار اول- تاریخچه دادسرا
گفتار دوم- ویژگیهای دادسرا
بند اول- سلسله مراتب دادسرا
بند دوم- وحدت دادسرا
بند سوم- استقلال دادسرا
بند چهارم- عدم مسئولیت دادسرا
بند پنجم: قابل ردّ بودن قضات دادسرا
گفتار سوم- مقامات قضایی دادسرا
بند اول- دادستان
بند دوم- معاون دادستان
بند سوم- دادیار (وکیل عمومی – قاضی تحقیق)
بند چهارم- بازپرس (قاضی تحقیق – مستنطق)
گفتار چهارم- انواع دادسرا در نظام قضایی ایران
بند اول- دادسرای دیوان عالی کشور
بند دوم- دادسرای عمومی و انقلاب
بند سوم- دادسرای ویژه نوجوانان
بند چهارم- دادسرای نظامی
بند پنجم- دادسرای ویژه روحانیت
بند ششم- سایر دادسراهای اختصاصی
الف) دادسرای انتظامی قضات
ب) دادسرای انتظامی وکلا
ج) دادسرای دیوان محاسبات کشور
گفتار پنجم- دادسرا و تکلیف تعقیب
بند اول- اصل قانونی بودن تعقیب (الزامی بودن تعقیب)
بند دوم-اصل متناسب بودن تعقیب
فصل دوم تعقیب دعوای عمومی
گفتار اول- مفهوم تعقیب
گفتار دوم- جهات قانونی شروع به تعقیب
بند اول- اقرار متهم
بند دوم- شکایت شاکی
بند سوم- وقوع جرم مشهود در برابر دادستان یا بازپرس
بند چهارم – اطلاع دادستان از وقوع جرم به طرق قانونی دیگر
بند پنجم- اعلام و اخبار جرم توسط دیگران
الف) اعلام و اخبار جرم توسط مقامات رسمی
ب) اعلام و اخبار جرم توسط اشخاص موثق و مطمئن
گفتار سوم- ضابطان دادگستری
بند اول- تعریف ضابطان دادگستری
بند دوم-انواع ضابطان دادگستری
الف) ضابطان عام
ب) ضابطان خاص
بند سوم- مقررات ناظر بر ضابطان دادگستری
بند چهارم – وظایف و اختیارات ضابطان دادگستری
الف) در جرائم مشهود
ب) در جرائم غیر مشهود
ج) در برابر شاکی
د) در برابر متهم
فصل سوم شروط و موانع تعقیب دعوای عمومی
گفتار اول- شروط خاص تعقیب
بند اول- لزوم شکایت شاکی خصوصی در جرائم قابل گذشت
بند دوم- لزوم تحصیل اجازه از مقامات خاص
گفتار دوم- موانع تعقیب دعوای عمومی
بند اول- مصونیتها
1- مصونیت پارلمانی
2) مصونیت سیاسی
الف) مأموران دیپلماتیک
ب) مأمورین کنسولی
3) مصونیت قضایی
بند دوم- اناطه
موارد صدور قرار اناطه
1- اختلاف در مالکیت
2- وجود یا فقدان رابطه زوجیت یا نسب
بند سوم- جنون
1) جنون در حین ارتکاب جرم:
2) جنون پس از ارتکاب جرم
3) جنون پس از صدور حکم قطعی
فصل چهارم موارد سقوط دعوای عمومی
(موانع دائمی تعقیب دعوای عمومی)
گفتار اول- جهات شخصی سقوط دعوا
بند اول- فوت متهم یا محکومعلیه
بند دوم- گذشت شاکی در جرائم قابل گذشت
بند سوم- شمول عفو
الف) عفو عمومی
ب) عفو خصوصی
بند چهارم- توبه
الف) آثار توبه
ب) شرایط توبه
گفتار دوم- جهات عینی سقوط دعوای عمومی
بند اول- نسخ قانون
الف) نسخ صریح
ب) نسخ ضمنی
بند دوم- اعتبار امر مختوم
شرایط تحقق اعتبار امر مختوم
1- وحدت اصحاب دعوی
2- وحدت سبب
3- وحدت موضوع
بند سوم- شمول مرور زمان در موارد پیشبینی شده در قانون
الف) جرائم علیه امنیت داخلی و خارجی کشور؛
الف- موافقان و مخالفان مرور زمان
ب- انواع مرور زمان
1) مرور زمان شکایت
2- مرور زمان تعقیب
3- مرور زمان صدور حکم
4- مرور زمان اجرای مجازات
ج- شرایط مرور زمان
د- قطع مرور زمان
ه- تعلیق مرور زمان
بند چهارم- اعمال قاعده درأ
الف) قلمرو قاعده درأ
ب) دایره اجرای قاعده درأ
فصل پنجم تحقیقات مقدماتی
گفتار اول- ویژگیهای تحقیقات مقدماتی
بند اول- محرمانه بودن تحقیقات مقدماتی
بند دوم- سریع بودن تحقیقات مقدماتی
بند سوم- غیرعلنی بودن تحقیقات مقدماتی
بند چهارم- کتبی بودن تحقیقات مقدماتی
بند پنجم- غیرترافعی بودن تحقیقات مقدماتی
گفتار دوم- حق دسترسی به پرونده در مرحله تحقیقات مقدماتی
گفتار سوم- حق برخورداری از وکیل مدافع در مرحله تحقیقات مقدماتی
گفتار چهارم- اصول حاکم بر تحقیقات مقدماتی
بند اول- بی طرفی مقام تحقیق (رعایت اصل بی طرفی)
بند دوم- استقلال مقام تحقیق
بند سوم- آزادی مقام تحقیق در انتخاب نوع اقدامات تحقیقی
گفتار پنجم- مرجع تحقیق
گفتار ششم- جهات شروع به تحقیق
گفتار هفتم- موارد عدم انجام تحقیق در دادسرا
بند اول- جرائم منافی عفت
بند دوم- جرائم تعزیری درجه هفت و هشت
بند سوم- جرائم افراد زیر پانزده سال
گفتار هشتم- اقدامات تحقیقی
بند اول- تحقیق از شاکی
بند دوم- تحقیق از شاهد و مطلع
بند سوم- تحقیق از متهم
الف) احضار متهم
1- احضاریه:
2- نشر آگهی
3- سامانههای رایانهای و مخابراتی
ب) جلب متهم
1- شرایط جلب متهم
2- انواع جلب
ج) بازجویی متهم
1- حقوق متهم
2- تفهیم اتهام
3- اخذ آخرین دفاع
د) اعطای مهلت به متهم و ارجاع به میانجیگری
ه) تشکیل پرونده شخصیت متهم
بند چهارم- معاینه محل و تحقیق محلی
بند پنجم- تفتیش منازل، اماکن و اشیاء
بند ششم- کنترل ارتباطات مخابراتی و مراسلات پستی
بند هفتم- جلب نظر کارشناس
بند هشتم- اخذ نظریه پزشکی قانونی
بند نهم- نیابت قضایی
فصل ششم قرارهای تحقیقات مقدماتی
گفتار اول- قرارهای اعدادی
بند اول- قرار کارشناسی
بند دوم- قرار تأمین خواسته
بند سوم- قرار رد درخواست شاکی
(درخصوص مطالعه و اخذ تصویر یا رونوشت اوراق پرونده)
بند چهارم- قرار عدم دسترسی متهم به پرونده
بند پنجم- قرار اناطه
بند ششم- قرار نیابت قضایی
بند هفتم- قرارهای تأمین کیفری
الف) قواعد مشترک حاکم بر قرارهای تأمین کیفری
ب) انواع قرارهای تأمین کیفری
1- قرار التزام به حضور با قول شرف
2- قرار التزام به حضور با تعیین وجه التزام
3- قرار التزام به عدم خروج از حوزه قضایی با قول شرف
4- قرار التزام به عدم خروج از حوزه قضایی با تعیین وجه التزام
5- قرار التزام به معرفی نوبهای خود به صورت هفتگی یا ماهانه به مرجع قضایی یا انتظامی با تعیین وجه التزام
6- قرار التزام مستخدمان رسمی کشوری یا نیروهای مسلح به حضور با تعیین وجه التزام، با موافقت متهم و پس از اخذ تعهد پرداخت از محل حقوق آنان از سوی سازمان مربوط
7- قرار التزام به عدم خروج از منزل یا محل اقامت تعیین شده با موافقت متهم با تعیین وجه التزام از طریق نظارت با تجهیزات الکترونیکی یا بدون نظارت با این تجهیزات.
8- قرار کفالت
9- قرار وثیقه
10- قرار بازداشت موقت
بند هشتم- قرارهای نظارت قضایی
گفتار دوم- قرارهای نهایی
بند اول- قرار منع تعقیب
بند دوم- قرار موقوفی تعقیب
بند سوم- قرار ترک تعقیب
بند چهارم- قرار بایگانی پرونده
بند پنجم – قرار تعلیق تعقیب
بند ششم- قرار توقف تحقیقات
بند هفتم- قرار جلب به دادرسی
فصل هفتم دعوای خصوصی
گفتار اول- تعریف دعوای خصوصی
گفتار دوم- تفاوتهای دعوای عمومی و دعوای خصوصی
گفتار سوم- ضرر و زیانهای قابل مطالبه در دعوای خصوصی
بند اول- ضرر و زیان مادی
بند دوم- ضرر و زیان معنوی
بند سوم- منافع ممکنالحصول
گفتار چهارم- شرایط طرح و رسیدگی دعوای خصوصی
منابع و مآخذ
الف) کتابها
ب) قوانین و مقررات
پ) آراء و نظریهها